Akreditasyon; bir akreditasyon kuruluşu tarafından belirli bir alanda önceden belirlenmiş, akademik ve alana özgü standartların bir yükseköğretim programı tarafından karşılanıp karşılanmadığını ölçen değerlendirme ve dış kalite güvence sürecini ifade etmektedir.
Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK), çeşitli disiplinlerdeki mühendislik eğitim programları için akreditasyon, değerlendirme ve bilgilendirme çalışmaları yaparak mühendislik eğitiminin kalitesinin yükseltilmesine katkıda bulunmak amacıyla faaliyet gösteren bağımsız bir kuruluştur.
MÜDEK'İN AMACI
MÜDEK'in amacı, farklı disiplinlerdeki mühendislik eğitim programları için akreditasyon, değerlendirme ve bilgilendirme çalışmaları yaparak mühendislik eğitiminin kalitesinin yükseltilmesine katkıda bulunmak, böylece, güncel ve gelişmekte olan teknolojileri kavrayan, daha iyi eğitilmiş ve daha nitelikli mühendisler yetiştirilerek toplumun refahının ileri götürülmesini sağlamaktır.
Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Temmuz 2009 yılından bu yana MÜDEK Akreditasyonu çerçevesinde yapılan çalışmalarla program iyileştirmeleri sürekli devam etmektedir. En son Şubat 2020 yılında yapılan MÜDEK denetlemesinde tüm ölçütleri tekrar sağlayarak önümüzdeki 5 yıl süresince akredite olmuştur (http://www.mudek.org.tr/tr/akredit/akredite2020.shtm).
Tablo 1: Sakarya Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü
| Makine Mühendisliği (NÖ) | 01.05.2010-30.09.2025 | 01.05.2010-30.09.2025 |
| Makine Mühendisliği (İÖ) | 01.05.2010-30.09.2025 | 01.05.2010-30.09.2025 |
MÜDEK denetlemelerinde dikkat edilen ölçütler aşağıdaki gibidir.
MÜDEK Ölçütleri
Ölçüt 1. Öğrenciler
Ölçüt 2. Program Eğitim Amaçları
Ölçüt 3. Program Çıktıları
Ölçüt 4. Sürekli İyileştirme
Ölçüt 5. Eğitim Planı
Ölçüt 6. Öğretim Kadrosu
Ölçüt 7. Altyapı
Ölçüt 8. Kurum Desteği ve Parasal kaynaklar
Ölçüt 9. Organizasyon ve Karar Alma Süreçleri
Ölçüt 10. Disipline Özgü Ölçütler
Bu ölçütlerde dikkat edilen hususlar aşağıdaki gibidir.
Ölçüt 1. Öğrenciler
Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan merkezi sınav olan Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) ile en az lise ve dengi okul mezunu olan öğrenciler kabul edilmektedir. Sakarya Üniversitesi’nde kayıt kabul işlemleri Öğrenci İşleri Daire Bakanlığı tarafından yürütülmekte olup, yönetmelik ve yönergelere ilişkin bilgiler http://ogrisl.sakarya.edu.tr/ adresinden edinilebilmektedir. Ayrıca bölümümüz internet sayfasının öğrenci sekmesi altında; Ders programları, Staj, Erasmus ve Farabi gibi öğrenci değişim programları, Bitirme ve Tasarım Çalışmaları, Mezunlar, Yönetmelikler ve Yönergeler, Sınav kuralları, Ders içerikleri ile İş Sağlığı ve Güvenliği konularında detaylı bilgiler yer almaktadır. (http://me.sakarya.edu.tr/tr)
Ölçüt 2. Program Eğitim Amaçları
Programın eğitim amacı (PEA);
PEA-1 Kamu kuruluşu ya da özel sektörde imalat, enerji veya otomotiv alanında faaliyet gösteren, orta/büyük ölçekli işletmelerde mühendislik kariyerini geliştiren,
PEA-2 Kurumların arge birimlerinde görev alan, ulusal ve uluslararası alanda akademik ve bilimsel çalışmalar yapan,
PEA-3 Mesleki veya topluma hizmet amacı ile kurulmuş organizasyonlarda çeşitli kademelerde yer alan mühendisler yetiştirmektir.
Program Eğitim Amaçlarını belirlenirken iç ve dış paydaşlar göz önüne alınmaktadır.
Programın iç paydaşları
• Öğrenciler
• Öğretim elemanları
Programın dış paydaşları
• Mezunlar
• İşverenler
• Meslek Odaları ve Sivil Toplum Kuruluşları
Ölçüt 3. Program Çıktıları
Bu ölçütte 11 adet program çıktısı bulunmaktadır. Tanımlanan program çıktıları aşağıdaki gibidir. Bu çıktılar, dersler, stajlar, bitirme tasarım çalışmaları, kulüp faaliyetleri ve zorunlu seminerler ile ölçülmektedir.
1. Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi.
2. Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3. Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi.
4. Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
5. Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi.
7. Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
8. Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9. Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
10. Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11. Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
Ölçüt 4. Sürekli İyileştirme
Programın gelişmeye açık alanları ile ilgili sürekli iyileştirme çalışmalarına yönelik olarak bölümde oluşturulan sistem aşağıdaki şematik döngüde gösterilmiştir. Sürekli iyileştirme amacıyla kurulan ölçme ve değerlendirme sistemi kapsamında iç ve dış paydaşlardan elde edilen veriler ve görüşler değerlendirilip ilgili komisyonlar tarafından raporlanmaktadır. Yapılan ölçme ve değerlendirme sonrasında elde edilen sonuçlar ışığında eğitim amaçları ve program çıktıları ile ilgili alanlar başta olmak üzere gelişmeye açık alanlar bölüm akademik kurulunda incelenir, eğitim planı ve müfredat güncellenir. Yapılan değişiklikler sonrasında tekrar aynı çevrim devam eder.
Sürekli iyileştirmede en önemli geri besleme çıktılarından biri olan işveren anketleri ciddi bir şekilde dikkate alınmaktadır. Bir örnek verecek olursak, 2015 yılında yapılan işveren anketlerine göre firmaların yaklaşık %50’si AutoCad yanında SolidWorks yazılımını bilen mühendislerin bünyesinde çalışmasını beklemekte olduğu görülerek Bilgisayar Destekli Teknik Resim dersinin içeriğine SolidWorks yazılımı ilave edilmiştir. Benzer durumlar Matlab ve Ansys yazılımları içinde görülmüş ve çeşitli derslerin içeriklerine müfredat olarak eklenmiştir. İşveren anketlerinin en önemli ve sürekli çıktılarından biri de, iyi seviyede İngilizce bilen mühendis ihtiyacı olmaktadır. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla Teknik İngilizce dersi 2019-2020 akademik yılından itibaren, mevcut ingilizce dersine ilave olarak eklenmiştir.
Ölçüt 5. Eğitim Planı
Üniversitemizin bulunduğu Marmara Bölgesi fiziki olarak Türkiye sanayisinin en yoğun olduğu yerdir. Özellikle Dünya ve Türkiye otomotiv endüstrisinin önemli firmalarına oldukça yakın bir yerleşkede konuşlanmıştır. Ayrıca imalat, hammadde, enerji, gıda gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteren birçok firmaya ev sahipliği yapan Sakarya ilinin bir Üniversitesi olma özelliğine sahiptir. Bu sebeple bölümümüz eğitim stratejisi yakın konumda bulunan firmaların ihtiyaçlarına cevap verebilecek bilgili, kaliteli ve iş ahlakına sahip öğrenciler yetiştirmeyi hedeflemektedir. Ayrıca Üniversitemizin ve ülkemizin bilime olan katkılarını arttırabilecek yetenekte bilim adamlarının yetişmesini sağlayacak altyapıyı öğrencilere sağlamak önemli amaçlarımızdan biridir.
Belirtilen bu hedef ve amaçlara yönelik iç ve dış paydaşlarımızdan aldığımız fikirler ve öneriler ile eğitim planımız öğrencilerimize makine mühendisinin mesleki bilgi birikimini sağlayacak ve temel mühendislik ve bilgiye ulaşma formasyonunu da kazandıracak şekilde oluşturulmuştur. Programımız, uluslararası eğitim sistemlerinde kabul görüldüğü yoğunlukta ve sayıda dersleri dikkate almaktadır. Eğitim planının, temelde yükseköğretim normları tarafından şart koşulan dersleri kapsaması ile birlikte “Erasmus”, “Farabi” vb. programlarda Avrupa’daki üniversitelerle AKTS ve program bazında uyumu sağlayacak şekilde oluşturulmasına dikkat edilmiştir.
Temel bilim dersleri birinci sınıfta verilerek mühendislik temeli oluşturulurken, 2. ve 3. Yıllarda zorunlu mesleki dersler verilmekte ve ağırlıklı olarak makine mühendisliği meslek eğitimi karşılanmaktadır. Son sınıftaki seçmeli derslerin birer “uzmanlaşma grubu” oluşturması sayesinde mezun öğrencinin öncelikli olarak bir alanda uzmanlaşma konusunda mühendislik çözümü üretme ve yorumlama yeteneği verilmektedir. Bölüm programını oluşturan teknik dersler, konuların temel kavramlarını, bu kavramların yer aldığı mühendislik problemlerini algılamayı, öğrenilen yöntemleri uygulamayı ve ortaya konan çözümleri değerlendirmeyi ele almaktadır. Bununla birlikte son sınıfta tüm öğrenciler makine mühendisliği tasarımı ve bitime ödevinde, önceki derslerde edindikleri bilgi-becerileri kullanarak mühendislik standartlarını ve gerçekçi kısıtları içeren mühendislik uygulamalarını gerçekleştirmektedir. Ayrıca eğitim programının genel eğitim bileşenini destekleyecek sosyal seçmeli ve üniversite seçmeli dersleri yer almaktadır.
Derslerin AKTS kredileri, her dönem sonunda ders saati, uygulama saati, ölçme ve değerlendirme süreci (sınavlar, ödevler, projeler, vs.) ile belirlenmektedir. Dolayısıyla yıllar içerisindeki ders yüklerindeki dengeleme, sadece ders saatleri toplamı cinsinden değil, öğrencinin toplam sarf etmesi gereken efor cinsinden oluşturulmaktadır. Eğitim planındaki derslerin içeriği, iç ve dış paydaşlardan elde edilen verilere dayalı raporlar dikkate alınarak öğrencilerin meslek kariyerinde ihtiyaç duydukları, bilmeleri gereken güncel bilgilere göre sürekli güncellenmektedir. Derslerin belirlenen çıktılarından elde edilen başarı durumuna göre ders içeriğinde öğrencilerin başarısı düşük olan çıktılardaki başarılarını arttırmaları için sürekli iyileştirmeler yapılmaktadır.
Bitirme/Tasarım Çalışmalarına başlanmadan önce çalışmanın amacının, yöntem ve kısıtlarının özetlendiği bir öneri formu danışman ile birlikte hazırlanmaktadır. Bu öneri formu ilgili komisyon tarafından incelenmekte ve program çıktılarına uygun bulunmayanların revize edilmeleri talep edilmektedir. Uygun çalışmalar Bitirme/Tasarım Çalışması Öneri Formu’nda belirlenen kapsamda hazırlanmakta, konuyla ilgili standartlar, endüstriyel boyut ve gerçekçi kısıtlar detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Çalışmanın standartlarının ve kısıtlarının kısaca değerlendirildiği Standartlar ve Kısıtlar Formu, danışman onayı alınarak, hazırlanan çalışmaya eklenmektedir. Çalışmanın program çıktılarına katkısı, Bitirme/Tasarım Başarı Değerlendirme formları üzerinden değerlendirilmektedir. Değerlendirilmesi yapılan formlar daha sonra elektronik ortama aktarılarak her dönmen sonunda bitirme ve tasarım çakışmalarının program çıktıları için grafikler hazırlanmaktadır. Bölümümüzden mezun olan bir öğrencinin program eğitim amaçları ve program çıktılarının hepsine dört yıllık eğitim süresince ulaşabilmektedir.
Ölçüt 6. Öğretim Kadrosu
Bölümümüzde 13 Profesör Dr., 10 Doçent Dr., 16 Dr. Öğretim Üyesi, 1 Öğretim Görevlisi ve 13 Araştırma Görevlisi olmak üzere toplam 53 öğretim elemanı bulunmaktadır. Tüm öğretim elemanları tam zamanlı ve kadroludur. Bölümümüzde Makine Mühendisliği olmak üzere tek ana bilim dalı bulunmaktadır fakat bölümüzde özel çalışma alanı olarak konstrüksiyon ve imalat, otomotiv, termodinamik ve ısı tekniği, hidromekanik ve hidrolik makineler, akışkanlar mekaniği, makine teorisi sistem dinamiği ve kontrol, malzeme, yakıtlar ve yangın konularında uzmanlığı olan öğretim üyelerimiz bulunmaktadır.
2018-2019 öğretim yılı itibarı ile bölümümüzde 1. Öğretim programında 915 öğrenci kayıtlıdır. Öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı 24’tür. Bölümün akademik kadrosu mevcut eğitim sistemini ve öğrenci danışmanlıklarını kontenjan dâhilinde yürütmek için oldukça yeterlidir. Bölüm bünyesinde tam zamanlı olarak 38 öğretim üyesi bulunmaktadır. Öğretim üyesi sayısı yeterli olduğundan dolayı bilimsel çalışmaları, mesleki gelişimi, sanayi, mesleki kuruluşlar ve işverenlerle ilişkiyi sürdürebilmeyi sağlayabilmektedirler.
Ölçüt 7. Altyapı
Bu bölümün alt başlıkları ise Eğitim için kullanılan alanlar ve Teçhizat, Sınıflar, Laboratuvarlar, kütüphane ve çalışma ortamlarında alınan özel önlemlerden oluşmaktadır. Aşağıda bu altyapılara ait fotoğraflar yer almaktadır.
Ölçüt 8. Kurum Desteği ve Parasal kaynaklar
Bu ölçütte bütçenin öğretim kadrosu açısından yeterliliğine, altyapı ve teçhizat desteği, teknik, idari ve hizmet kadrosu desteği konuları incelenmektedir.
Ölçüt 9. Organizasyon ve Karar Alma Süreçleri
Makine Mühendisliği Bölümü’nde uygulanan karar alma süreçleri ve organizasyon şeması aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Öğrenciler veya öğretim üyeleri tarafından Bölüm Başkanlığı’na getirilen konular yönetmelikler çerçevesinde Bölüm Kurulu içinde çözümlenebiliyor ise karar alma süreci bu aşamada sonlandırılır. Konu bir üst makamın (Mühendislik Fakültesi Dekanlığı) yetkisi dâhilindeyse, gerekçeleri ile konu yazılı olarak makama iletilir. Programda Eğitim Öğretim süreçleri ile ilgili bütün kararlar Bölüm Kurulu’nda (Ana bilim dalları olmadığı için Bölüm Kurulu aynı zamanda Bölüm Akademik Kurulu’dur) alınır. Karar ders planlarının oluşması ile ilgili ise Fakülte Kurulu’na, haricindekiler ise Fakülte Yönetim Kurulu’na gönderilir. Eğer ilgili karar parasal konularla (ders planları, görevlendirmeler vs.) ile ilgili ise Üniversite Yönetim Kurulu’na, diğer işlemler ile ilgili olanlar ise Senato’nun onayına sunulur. MÜDEK ile ilgili süreçler Akreditasyon Komisyonu tarafından takip edilir ve ilgili komisyon/komisyonlara çalışılmak üzere havale edilir. Komisyonlar arasındaki iletişim sorununu ortadan kaldırmak ve süreçleri hızlandırma adına MÜDEK süreçlerini takip eden komisyonların sayısı Akreditasyon Komisyonu, Sanayi ve Mezunlarla İletişim Komisyonu ve Eğitim Öğretim Geliştirme Komisyonu olarak üçe indirilmiştir. Yapılan çalışmalar Akreditasyon Komisyonu tarafından değerlendirilerek Bölüm Kurulu gündemine taşınır.
Ölçüt 10. Disipline Özgü Ölçütler
Öğrencilerimiz Fizik, Kimya ve Matematik derslerinde mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi kazanmaktadır. Bu kazanımlarını Akışkanlar Mekaniği, Sistem Dinamiği ve Kontrol, Makine Dinamiği, Isı Geçişi gibi mühendisliğin temel alan derslerinde de kullanmaktadırlar. Diferansiyel Denklemler ve Sayısal Analiz dersleriyle öğrencilerimiz, çok değişkenli matematik ve türevsel denklemleri kapsayacak biçimde ileri matematik bilgisine sahip olmaktadırlar. İstatistik ve lineer cebir konuları ise Olasılık ve İstatistik ve Sayısal Analiz dersleriyle kazandırılmaktadır.
